Masterclass 4: Beleidsvorming

4e36410e7ab13911a3005743f8cfee4139e0a9_large

Johannes Vermeer, Het melkmeisje, Collectie: Rijkmuseum, CC-0

Als je als medewerker van een culturele instelling overtuigd bent van de baten van het vrijgeven van je collectie als open data dan ben je er nog niet. Hoe krijg je de rest van je organisatie zo ver om je daarbij te helpen? De vierde sessie van de Masterclass ging in op deze uitdaging: beleidsvorming, risico’s en voordelen van open cultuurdata. De sessie over beleidsvorming werd gegeven door Lisette Kalshoven en Maarten Zeinstra.

Om je management of collega’s die verantwoordelijk zijn voor digitalisering te overtuigen om cultuurdata open beschikbaar te maken is het goed om alle argumenten voor en tegen paraat te hebben.

Intern beleid

Voor culturele instellingen is het van belang om bondgenoten, sceptici en poortwachters te identificeren. Wie heb je intern nodig om open data van de grond te krijgen en wie kan je inzetten om sceptici te overtuigen? Het is aan te bevelen om formele en informele bondgenoten en sceptici te identificeren en zo aan de slag te kunnen met open cultuurdata.

Zo kun je als medewerker een beleidsplan schrijven. Hierin bespreek je de voor jouw organisatie de meest relevante argumenten: wat zien ze binnen jouw instelling als meerwaarde van open data? Behoort dit tot de publieke taak, moet het bereik vergroot worden of is er behoefte aan dataverrijking of expertise? Maar welke risico’s ervaren culturele instellingen? Zijn instellingen bang om klanten te verliezen, potentiele inkomsten mis te lopen of juist om problemen te krijgen rondom het auteursrechten en licenties?

The Problem of the Yellow Milkmaid

Een bekend probleem waar het Rijksmuseum enkele jaren geleden mee worstelde was de kwaliteit van digitale reproducties van Vermeers Het melkmeisje. Op het internet circuleerden zoveel reproducties zodat uiteindelijk niet meer duidelijk was wat nu de originele kleuren van het schilderij waren.

Mikmaid

Johannes Vermeer, Twee versies van Het melkmeisje, Collectie: Rijkmuseum, CC-0

Deze onduidelijkheid resulteerde in een afname van de verkoop van originele Rijksmuseum reproducties, omdat mogelijke kopers dachten dat de kleuren niet klopten. Het gehele stuk is hier te lezen en toont aan dat instellingen er belang bij hebben om zelf goede reproducties van hun werken beschikbaar te stellen op internet. Andere voorbeelden naast Het melkmeisje zijn hier te vinden.

Hoe te beginnen?

Grotere instellingen als het Nationaal Archief en het Rijksmuseum hebben nagedacht over hoe te beginnen met open cultuurdata. Bij het Rijksmuseum werd getwijfeld over een experiment met een tiental afbeeldingen. Er is gekozen om gelijk meer dan 100.000 afbeeldingen  openbaar te maken omdat het voor de infrastructuur en de investering toch niet zou uitmaken.

Mocht dit niet mogelijk zijn dan adviseert Kennisland om te beginnen met een experiment. Geef een kleine set met data vrij om de angst intern weg te nemen en om handigheid te krijgen in het (technische) proces. Deze eerste stap helpt in het meenemen van de rest van de organisatie. Daarna is het wel van belang om open data intern te verduurzamen, anders blijft open data stekent bij een project of pilot. Om deze reden is een open data beleidsplan van belang.

In de reader is in hoofdstuk 3 meer te vinden over de concrete risico’s en weerleggingen hiervan. Hiernaast heeft Open State heeft een boekje gemaakt over open data met begrippen, argumenten en een batenboom. Dit boekje is hier te vinden.

Toeristische informatie en cross-overs

De volgende masterclass zal plaatsvinden op maandag 13 april. Deze sessie gaat over toeristische informatie. Welke evenementen bieden culturele instellingen aan, en hoe kunnen deze gedeeld worden en eventueel gecombineerd worden met content zodat er meerwaarde ontstaat. Voor deze sessie zullen Oneindig Noord-Holland en de CultuurCompagnie een bijdrage geven. De appendix over toeristische informatie is hier te vinden.

About Tom Kunzler

Tom Kunzler is projectleider bij de Open State Foundation en werkt aan projecten die samenhangen met politieke transparantie en is ook betrokken bij Open Cultuur Data.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.